Osmanlı Arması'nın Açıklaması
Güneş kursu ve şualar: Kursun ortasında armanın ait olduğu dönemin hükümdar larının tuğrası yer alır. Onun altındaki yukarıya açık hilalde celi sülüs hat ile Arapça müseccâ bir ibare yer alır ki üzerinde şunlar yazılıdır: “el-Müstenidü bi-tevfikâ’r- Rabbâniyye; …….Han-ı Melikü’d-Devleti’l-Osmâniyye (Osmanlı devletinin hükümdarı olan …….Han, Allah’ın Muvaffak kılması ve yardımına dayanır ve öylece hüküm sürer.)”
Onun altında, armanın tam göbeğine gelecek şekilde aynalıklı kalkan motifi var. Bu kalkanın çevresinde yıldızlar bulunuyor. ( Daha eskiden burada, hilalin üzerindeki cümle yazılı olurdu.) Bu yıldızların sayısı çok zaman 12 adet ile sınırlandırılmış olup 12 burcu temsil eder. Böylece Osmanlı, kainatın merkezine yerleştirilmiş olur. Kalkanın hemen üzerinde de devletin kurucusu Osman Gazi’yi temsil eden bir sorguç vardır ki köklerine bağlılığı temsil eder.
Kalkanın sağ yanında Osmanlı sancağı yer alır. Renkli armalarla kırmızı ile gösterilir. Onun simetrisinde ise Hilafet sancağı bulunur. Hilafet sancağının rengi aslında siyah iken, arma üzerinde hemen daima yeşil renkte gösterilmiş ve bazen üzerinde üç hilal kondurulmuştur.
Sancağın üzerinde temrenli ok vardır. Sancak alem’inin altında baltacılar ocağının kullandığı tek taraflı ve çift yüzlü teberler (balta) bulunur. Sonra temrenli mızrak ve altında el siperlikli tören kılıcı vardır. Sonra ağızdan dolma bir top ( bu toplar Fatih zamanından itibaren Osmanlı Ordusunun yegane ağır silahıdır.) ve altında cenk kılıcı yer alır. Hemen altında bozdoğan (gürz) görülür. Top ile bozdoğanı sancaktan ayıran nefir ise nevbet vurulmasını, savaş ilanını ve bilahare mehterhaneyi temsil eder.
Armanın sol yanında, yani hilafet sancağı istikametinde uzanan dekoratif semboller daha ziyade modernite tesiriyle orada bulunurlar ve yine yukarıdan aşağıya şöyle sıralanırlar:
Sancak aleminin altında süngü takılmış bir tüfek, altında tek yüzlü teber, sonra toplu tabanca ve topuz başlı asa mevcuttur. Asanın şeşber topuzu kenarına asılı olan terazi adaleti temsil eder. Terazinin kefeleri kitap rölyefleri üzerine oturtulmuş olup bu kitaplardan üstteki Kurân-ı Kerim (şeriat yasaları), alttaki ise diğer hukuk metinleri yerine geçen kanun kitabıdır.
Hilafet sancağının altındaki çiçek rölyefleri Osmanlı’nın estetik yönünü temsil ederler ve buket arasındaki güller hilafet sancağı üzerinde manevi ilhamlar sebebiyle bulundurulurlar. Buketin hemen altında bir çapa (gemi demiri) yer alır ki denizciliğin sembolüdür.
Arma göbeğindeki kalkanın hemen alt yanında dik duran bir borazan mızıka takımını; onun altında çaprazlama duran tirkeş (ok kuburu, sadak) ile meşale de gece donanmalarını ve ok müsabakalarını hatırlatır.
Armanın alt tarafını boydan boya süsleyen okaliptüs, incir, defne yaprakları ile rumî çiçek motifleri arasından sarkan 5 adet madalya sağdan sola doğru şu isimlerle anılır: İmtiyaz nişanı, Mecidî nişanı, İftihar nişanı (ortada), Osmanlı nişanı (Nişan-ı Osmanî) ve Şefkat nişanı.
Yorumlar